Magzter Gold (Sitewide CA)

Magzter Gold (Sitewide CA)

Digital Delivery

Y Wawr October 1st, 2022 Digital Back Issue Cover

Y Wawr Autumn 2022 (Digital)

(Write a Review)

Single Digital Issue

Autumn 2022

$2.50

Powered By Zinio

Zinio

Satisfaction Guaranteed

Instant Start

32 Articles

Talent Cymru yn y West End a Gwibdaith i'w chofio

’Rydw i’n byw yn Rhanbarth Colwyn, Sir Conwy. Dyma ydi adra i mi ers ugain mlynedd bellach ond un o ferched Glannau Dyfrdwy, sef y Gogledd Ddwyrain ydw i. Fe’m ganed yn Hen Golwyn ond cefais fy magu ym mhentref bach Rhewl Mostyn. Dyma ardal hynod o ddiddorol yn hanesyddol ac yn ddiwydiannol ac er ei bod mor agos i’r ffin gyda Lloegr, yn ystod fy mhlentyndod, Cymraeg a glywyd mewn tair siop ar yr allt ac hefyd yn y capeli. Beth sy’n rhyfeddod yw, nad oes cynifer â hynny yn ystod y bedwaredd ganrif ar bymtheg nac ychwaith yn ystod yr ugeinfed ganrif wedi llenydda am ardal mor hynod. Mae un neu ddau wrth gwrs e.e. cawn Tad y nofel Gymraeg sef Daniel Owen ei hun wedi ysgrifennu yn…

Talent Cymru yn y West End a Gwibdaith i'w chofio

Cangen Yr Wyddgrug a'r Cylch yn Dathlu'r Hanner Cant

Diwrnod da a bwyd blasus. Diwrnod i gwrdd â chyn gyd-aelodau, hel atgofion, sgwrsio a diwrnod yn bendant i ddathlu ’Roedd yna fwrlwm yn Yr Oriel, Llanelwy, pnawn Mawrth, Mehefin 14eg a phawb yn edrych ymlaen am wledd. Braf oedd cael gwahodd Rhianwen Roberts yn Ôl atom fel gwraig-wadd. Rhianwen oedd ysgrifenyddes gyntaf ac un o gydsefydlwyr y gangen. Bu Rhianwen yn llywydd ar y gangen hefyd yn y saithdegau ac yn Llywydd Cenedlaethol yn yr wythdegau. Cawsom sgwrs fyrlymus yn llawn atgofion ganddi ac yn ein hatgoffa fel yr oedd hi’n arferiad o wisgo hetiau mewn pwyllgorau! Diddorol oedd sylwi cymaint oedd wedi newid ac eto mor debyg oedd cynnwys ein cyfarfodydd. Soniodd am yr ymgyrchoedd yn lleol ac yn genedlaethol ac erbyn hyn cymaint mae’r mudiad yn ei…

Cangen Yr Wyddgrug a'r Cylch yn Dathlu'r Hanner Cant

Mae gan R T Jenkins mewn rhifyn o’r Llenor (Cyf.24 Rhif 1 a 2) ysgrif ar ‘Siop John Ifans’ a dywed mai antur bob tro yw ymweld â Siop lyfrau ail-law... ‘ni wyddoch yn y byd mawr beth a all fod yn y siop, pa em a gewch yughanol y gwymon’. A dyna’n union fy nheimlad i wrth fynd i siop lyfrau ail law, i siop hen greiriau, i sêl cist car neu hyd yn oed i ocsiwn. Ydw, dwi’n gasglwr, ac wedi bod yn gasglwr fwy neu lai ar hyd fy oes. Beth fu’n gyfrifol am blannu’r gwendid cynhenid hwn ynof? Pwy â ŵyr? Yn sicr does a wnelo fo un dim â’m magwraeth. Fy nghof cyntaf o gasglu ydi cael fy ngwarchod gan Yncl Maldi ac Anti Mary,…

DATHLU 100 MLYNEDD URDD GOBAITH CYMRU

Ychydig wythnosau i mewn i’r Cyfnod Clo cyntaf yn 2020 fe ffurfiwyd ‘Clwb Gwau Rhithiol’ gan Ferched y Wawr, ac ers hynny mae tua 18 o aelodau’r mudiad, ledled Cymru, wedi bod yn cyfarfod yn wythnosol am 10 o’r gloch ar foreau Mercher. Mae nifer o’r aelodau yn Gymry Cymraeg, ac mae nifer dda ohonynt yn ddysgwyr gwych. Mae un o’r dysgwyr yn aelod o Gangen Llundain, ac aelod arall sydd yn byw yn Sir Efrog yn Aelod Unigol o Ferched y Wawr. Mae’r dysgwyr eraill yn aelodau o’r mudiad yn eu hardaloedd lleol - yn bennaf yn Ne Cymru. Swyddog Datblygu’r De Ddwyrain, Jên Dafis yw’r arweinydd, a hi sydd yn llywio’r cyfarfodydd bob wythnos. Yn ogystal â chael cyfle am sgwrs (oedd yn bwysig iawn, iawn i rai…

DATHLU 100 MLYNEDD URDD GOBAITH CYMRU

Merched Cymru a'r bêl gron

Ym mis Tachwedd bydd tîm pêl-droed dynion Cymru yn chware ar y llwyfan mwya - yng nghystadleuaeth Cwpan y Byd yn Qatar. Os ydy Abby Hall yn llygad ei lle, prin fydd y menywod fydd yn cefnogi’n tîm cenedlaethol yno. Fe gyhoeddodd hi glip o’r gêm yn erbyn Awstria fis Mawrth gan ddweud ‘Where are the women fans?’ O ganlyniad postiodd nifer fawr o ferched luniau ohonynt yn y stadiwm - aelodau brwd o’r Wal Goch. Mae’n amserol felly edrych ar bob agwedd o ymwneud merched â phêl-droed yng Nghymru. Mae llwyddiant mewn nifer o feysydd, a chwaraeon yn arbennig efallai, yn deillio o’r hyn sy’n digwydd ar lawr gwlad. Mae Cymdeithas Bêl-Droed Cymru wedi gosod nod i ddyblu’r nifer o ferched sy’n chwarae erbyn 2026 i 20,000. Mae hyn…

Merched Cymru a'r bêl gron

Dewch i Adnabod Angharad Rhys

PRYSUR - dyna ichi un ansoddair sy’n disgrifio Angharad. Maen nhw’n dweud, yn tydan, os gofynnwch chi i berson prysur wneud rhywbeth, yna, rydych chi’n sicr o’i gael wedi ei wneud. Ac mae hynny’n wir am Angharad yn ôl NIA WYNN DAVIES fu’n ei holi. Fel Cymry, rydym ni wastad yn holi o ble daw hwn a hwn a hon a hon. Ac fe’ch clywaf yn holi - un o ble yw Angharad? Fe’i ganwyd yn Y Fron, pentref bach rhwng Rhosgadfan a Charmel, ei rhieni yn enedigol o’r pentref. Bu’n byw yn y pentref yn ystod ei blynyddoedd cynnar a mynychodd Ysgol Bron y Foel hyd nes yn ddeg oed. Yna, cafodd ei thad waith gyda’r Weinyddiaeth Amaeth yn Rhuthun a symudodd y teulu bach i fyw i Ddinbych.…

Dewch i Adnabod Angharad Rhys

Yr Athro Angharad Puw Davies

MAGWYD ANGHARAD PUW DAVIES yng Ngwernymynydd, Sir y Fflint, a chafodd ei haddysg yn Ysgol Maes Garmon, Yr Wyddgrug cyn mynd i Goleg Sant Ioan, Caergrawnt i dderbyn ei haddysg feddygol. Darllenodd lyfr pan oedd yn yr ysgol am brosiect Iechyd Cyhoeddus i waredu Schistosomiasis/(Bilharzia) ar ynys Santa Lucia trwy reoli poblogaeth malwod (oedd yn gartref i’r parasit) ar yr ynys a chael ei chyfareddu gan hyn i gyd. Ar ôl cymhwyso fel meddyg aeth yn ôl at y maes yna a phenderfynu arbenigo mewn microbioleg clinigol. Dydi diwrnod ym mywyd Angharad ddim byd yn debyg i’r un dw i’n gyfarwydd ag e. Mae hi’n Athro Microbioleg yn yr Ysgol Feddygol yn Abertawe ond mae ganddi sawl het arall hefyd sy’n golygu fod ’na amrywiaeth ryfeddol yn ei gwaith bob…

Yr Athro Angharad Puw Davies

Prosiect ein Llywydd Cenedlaethol 'CERDDED, CERDD, CYNEFIN'

YN YSTOD Y DDWY FLYNEDD DDIWETHAF ’MA rydym fel cangen o Ferched y Wawr, Llansannan wedi bod ar nifer o Deithiau Cerdded - rhai digon hamddenol, rwy’n prysuro i ddeud! Diolch yn bennaf i Sheila Dafis a Cath Williams am eu trefnu. Dechrau mis Mai, bu ychydig ohonom am dro heibio ‘Clytiau Gleision’, sydd rhyw bedair milltir o’r pentref ar fynydd Hiraethog. Ysgwn i faint ohonoch sydd yn gyfarwydd efo’r enw ‘Clytiau Gleision’? A phwy ohonoch sydd wedi clywed am y Bardd Gwlad - Dafydd Jones, ‘Clytiau Gleision’? chwith) Ann Morris, Sheila Dafis, Cath Williamì Ceinlys Jones, Haf Roberts Wrth i ni sgwrsio a chyd-gerdded yn hamddenol roeddem yn sylwi ar fyd natur yn ei holl ogoniant - a dyma restr o’r blodau a welsom ar ein taith: Aur y…

Prosiect ein Llywydd Cenedlaethol 'CERDDED, CERDD, CYNEFIN'

CWTSH DRWY'R POST

ANN-MARIE LEWIS o ardal Llandeilo am ei busnes newydd. Mae’n anodd cadw stori hir yn fyr ond dyma roi cynnig arni! Newid byd a newid gyrfa oedd fy hanes i ar Fawrth y 1af 2021. Roeddwn wedi bod yn athrawes uwchradd ers 1998 ac wrth fy modd yn y dosbarth. Ond fel i lawer, daeth tro ar fyd o ganlyniad i Covid. Doedd gen i ddim dewis ond chwilio am waith arall ac fe ges i swydd yn gweithio fel cyfìeithydd, prawf ddarllenydd a golygydd i gwmni Atebol. Anodd oedd cyfarwyddo â gweithio o adre i ddechrau ond erbyn hyn dwi’n mwynhau fy ngwaith yn fawr ac yn gweithio gyda thîm hynod o gefnogol. Ochr yn ochr â chyfieithu, dwi wedi mentro i dir hollol newydd ac anghyfarwydd, sef iechyd,…

CWTSH DRWY'R POST

Tymor newydd, blwyddyn newydd. Un yn dychwelyd i’r ysgol, y llall yn ei hail flwyddyn yn y Coleg. Y ddwy yn edrych mlan ... cymaint ag y mae unrhyw arddegwr yn edrych mlan, wrth gwrs. Ond rwy’n gwybod mor ffodus ydw i i allu dweud hynny. Yn ogystal â pharhau i ddysgu, mae’r ddwy wedi cael blas ar fyd gwaith ... ar ddilyn ordyrs ... ar fwynhau cwmnïaeth cydweithwyr ... ac ar dderbyn cyflog, a chael y dewis: beth fyddai orau? Cynilo fy mhres, neu ei wario yn syth? Er eu bod nhw’n ifanc, maen nhw’n ddigon hen i wybod beth sy’n bwysig iddyn nhw. Maen nhw’n ddigon hen i drafod beth fyddai orau iddyn nhw. Er i’r Hynaf gael cynnig i ddychwelyd i’r ysgol, fe ddewisodd astudio cwrs galwedigaethol.…

Ymweliad Baton Gemau'r Gymanwlad â Chastell Henllys, Penfro

AR Y 1AF O ORFFENNAF braint ac anrhydedd Castell Henllys oedd croesawu Baton y Frenhines - i ddynodi y bydd Gemau’r Gymanwlad eleni yn Birmingham - a chyfle i deithio yn ôl i’r Oes Haearn. Mae Castell Henllys yn safle treftadaeth sy’n cael ei reoli gan Awdurdod Parc Arfordir Sir Benfro. Ein bwriad, yw nid yn unig addysgu ac ysbrydoli’r ymwelwyr am yr hen hanes, ond hefyd am fyw’n gynaliadwy, cadwraeth, bioamrywiaeth a diwylliant a’r iaith Cymraeg. Roedd hi’n ddechreuad cynnar i’r tîm wrth i’r baton gyrraedd y safle am 8:30 yb. Roedd chwe disgybl o Ysgol Gynradd Eglwyswrw wedi cael cario’r baton trwy’r goedwig ac i fyny i’r Fryngaer. Pasio o dan bedwar bwa helyg wedi’u dal gan rai o gynrychiolwyr Clwb Ffermwyr Ifanc Eglwyswrw, Yr Urdd, Cymraeg i…

Ymweliad Baton Gemau'r Gymanwlad â Chastell Henllys, Penfro

Haf 2020 bu farw Mair Evans yn 89oed ar ôl cystudd hir a ddioddefodd gyda dewrder. Ffarmwraig wrth ei galwedigaeth oedd Mair ynghyd â’i phriod Roy a’i hunig fab Einydd yn Nantyrhawl. Bu yn ergyd drwm iddi pan orfu Roy fod yn gaeth i’w gadair olwyn wedi colli ei ddwy goes i’r clefyd diabetes. Roedd Mair yn aelod ffyddlon a gweithgar o gangen Capel Iwan o Ferched y Wawr, wedi bod yn llywydd am flynyddoedd lawer a bob amser yn barod i gymryd rhan mewn unrhyw weithgaredd. Bu’n llywydd Celf a Chrefft rhanbarth Caerfyrddin am flynyddoedd a’i dawn pennaf oedd coginio. Bu’n cystadlu mewn nifer o sioeau lleol ac yn y Sioe Frenhinol am sawl blwyddyn ac yn arbenigo ar addurno cacennau priodas ac unrhyw achlysur arall pan fo angen.…

ein Dysgwyr Disglair

Penny Wingfield Deng mlynedd ar ôl i mi symud i Gymru o Loegr ganwyd fy mab cyntaf. Roedden ni Nyffryn Conwy lle mae llawer o bobl yn defnyddio’r Gymraeg bob dydd, ac roedd yr ysgolion lleol yn ddwyieithog, felly penderfynes i ddysgu Cymraeg. Ar ôl rhai blynyddoedd mi ddywedodd fy athrawes ‘Dewch i ymuno â Merched y Wawr. Mi fydd siawns i ymarfer eich Cymraeg, i gyfarfod pobl leol ac i ddysgu pethau gan y siaradwyr.’ Roedd hi’n hollol gywdr ac mi ges i lawer o hwyl efo'r gangen leol, sef Cangen Eigiau. Mi ges i egwyl bach o tua pedair neu bum mlynedd pan o’n i’n brysur iawn efo’r ‘Clwb Ceffylau’ ond rŵan dwi’n ôl yn y cyfarfodydd ac unwaith eto yn cael hwyl efo’r merched yno. Ro’n i’n…

ein Dysgwyr Disglair

Dod i Adnabod Aelod o Glwb Gwawr

Ble ges ti dy eni, dy fagn a ble wyt ti’n byw nawr? Cefais fy ngeni a’m magu yn Rhoslan ac wedi cyfnod yn y coleg yng Nghaerdydd wedi dod nôl i Gricieth ers dros bymtheg mlynedd. Beth yw dy ddiwrnod arferol? Codi cyn 6 i fynd â Mostyn y ci am dro i’r traeth a chael trefn ar y plant, Anna sy’n bedair ar ddeg a Harri sy’n ddeuddeg. Cyrraedd fy ngwaith yng Nghaernarfon fel meddyg teulu am 8 ac yno nes cyrraedd adref am 7 y nos i bryd o fwyd gan Elfyn y gŵr! Am dro arall gyda’r ci cyn iddo glwydo, fel arfer awr neu ddwy o ddal i fyny gyda gwaith papur y dydd a helpu efo gwaith cartref cyn clwydo i’m gwely rhywdro cyn…

Dod i Adnabod Aelod o Glwb Gwawr

materion meddygol

laith gofal iechyd Mae’r iaith Gymraeg wedi bod yn bwysig i mi erioed - mae’n rhan gwbl allweddol o fy hunaniaeth a fy mywyd bob dydd. Ond dim ond dros y blynyddoedd diwethaf rydw i wirioneddol wedi sylweddoli pwys igrwydd yr iaith yn fy ngwaith fel meddyg teulu. Rydw i’n ddigon ffodus o gael gweithio yn ardal hyfryd Cwm Gwendraeth, a chanran uchel iawn o’r cleifion sy’n dewis fy ngweld i yn siaradwyr Cymraeg. Ond mae’r canran yma yn llawer mwy na chanran y siaradwyr Cymraeg sydd wedi cofrestru gyda’r feddygfa. Maen nhw’n dewis fy ngweld i am un rheswm yn unig - sef fy mod yn siarad Cymraeg. Mae cyfathrebu effeithiol yn rhan gwbl allweddol o weithio yn y maes iechyd a gofal. Rydyn ni fel gweithwyr iechyd yn…

materion meddygol

Tlws er cof am Maureen Hughes

Ar ran Merched y Wawr Rhanbarth Aberconwy, cyflwynwyd tlws arbennig yn Eisteddfod Gadeiriol Dyffryn Conwy Llanrwst 2022 gan Alma Dauncey Roberts, Llywydd y Rhanbarth, wedi ei lunio yn gelfydd gan Meinir Wyn er cof am y diweddar Maureen Hughes, Llanrwst. Bu hi’n weithgar iawn yn genedlaethol, yn y rhanbarth ac yng nghangen Carmel. Roedd y tlws i fod i gael ei gyflwyno wedi ei marwolaeth ar drothwy Eisteddfod Genedlaethol Dyffryn Conwy, ond bu rhaid aros tan eleni i gael gwneud hynny. Roedd Maureen wrth ei bodd yn addysgu plant i gystadlu ym myd cerddoriaeth a cherdd dant ac roedd ei chartref yn fwrlwm cyn bob eisteddfod. Addas felly oedd cyflwyno’r tlws i’r cystadleuydd mwyaf addawol yn yr adran gerdd i’r rhai dan 15 oed. Cyflwynwyd y tlws i Lea Mererid…

Tlws er cof am Maureen Hughes

MAE GAN ANWEN swydd ddiddorol iawn. Beth yw hi? Mae'r enw yng ngholofn A. (2 air) Ond beth oedd Anwen yn breuddwydio am wneud pan oedd hi'n ferch fach? Mae'r enw yng ngholofn B. (2 air) Mae tri ateb i bob diw. Gair 5 llythyren yw'r ateb cyntaf, gair 4 llythyren yw'r ail, a gair 3 llythyren yw'r trydydd. Mae'r ail ateb yn anagram o'r cyntaf, ond gydag un llythyren yn llai. Rhowch y llythyren honno yng ngholofn A. Mae'r trydydd ateb yn anagram o'r ail, ond gydag un llythyren yn llai. Rhowch y llythyren sbâr yng ngholofn B. Er enghraifft: arwydd Cristnogol; Duw cariad y Groegiaid; heb wres CROES(C) EROS(S) OER Ar ôl i chi lenwi colofn A a B, fe ddaw atebion y ddau gwestiwn i'r golwg, Anfonwch…

Aelod ffyddlon a gweithgar o gangen Merched y Wawr Y Tymbl oedd Angela Jones. Bu’n drysorydd abl a gonest am flynyddoedd lawer ac yn aelod brwdfrydig yn holl weithgareddau’r gangen. Roedd wrth ei bodd ac ar ei gore ynghanol cwmni. Cafodd ei geni a’i magu yn Llanpumsaint. Ei dymuniad oedd bod yn athrawes ers yn blentyn a derbyniodd ei hyfforddiant i’r byd addysg yng Ngholeg y Drindod. Symudodd i’r Tymbl ar ôl priodi yn 1972 lle bu’n byw am hanner can mlynedd gyda’i phriod Gareth. Dechreuodd ddysgu yn Ysgol Gynradd y Tymbl, yna tra roedd ei merch Mererid yn ifanc iawn, bu’n gyfrifol am arwain yr ysgol feithrin yng nghapel Bethania. Yna aeth yn ôl i ddysgu fel athrawes gyflenwi am gyfnodau byr nes iddi gael swydd barhaol yn Ysgol…

Fel merch o Feirionnydd, dydy cael ymwelwyr yn ystod yr haf ddim yn synnu rhyw lawer arna’ i. Wedi’r cyfan, pwy na fyddai’n cael ei ddenu gan harddwch ei mynyddoedd a’i haberoedd, glesni’r coed a’r dolydd yn ystod tymor cynhesa’r flwyddyn (gyda lwc!). O’r herwydd, mae’n rhaid crafu pen am brydau bwyd sy’n codi archwaeth ac yn ddigon ysgafn, gan apelio at y llygad a’r dant. Mae rhywun wedi colli’r arferiad braidd dros gyfnod y pandemig, ac mae’n anodd mynd yn ôl i’r tresi. Ond dyna sydd raid, ac mi es i chwilio trwy’r casgliad eang o lyfrau coginio sydd gen i am rywbeth sy’n hawdd i’w wneud, heb orfod treulio oriau yn y gegin, yn bleserus i’w fwyta, ac yn ysgafn. Deuthum ar draws rysáit ‘roeddwn wedi’i goginio unwaith…

Yr artist Tecstiliau NERYS JONES LLANRWST

DYWEDIR AM AELODAU ambell i deulu bod gwnïo, gwau a chrefftio 'ynddyn nhw'. Yn sicr mae hynny'n wir am deulu y ddiweddar Elisabeth Ann Jones o ardal Llanrwst - athrawes yn Ysgol Nant y Rhiw, ac yna, ar ôl iddi briodi, yn wraig fferm Penoros, Trofarth, lle magodd bump o blant. Gŵyr y rhai hynny ohonoch sy'n gyfarwydd â’r teulu hwn am eu llwyddiant yng nghystadlaethau crefft Merched y Wawr, a cheir tystiolaeth pellach o'r llwyddiant hwnnw yn y llyfr Crefftau a gyhoeddwyd yn ddiweddar gan y mudiad. Tua diwedd 2021 cafodd un o’r teulu talentog hwn, Nerys Jones, arddangosfa unigol o’i gwaith yn Galeri, Caernarfon yn dwyn y teitl Dros Ben Llestri. Mae Nerys bellach yn byw yn Llanrwst, ond fe’i magwyd ym mhentref Dolwen, ger Betws yn Rhos.…

Yr artist Tecstiliau NERYS JONES LLANRWST

SIOP ELSA YN PLESIO

Un sy’n gorfod bod â’i bys ar y pyls ym myd ffasiwn ydi Eirwen Foulkes o Benmynydd, Ynys Môn. Fe’i magwyd ar fferm ac mae hi’n wraig fferm ond mae hi hefyd yn berchen ar siop ddillad i ferched: Elsa ym Mhorthaethwy. Dyma’i holi hi am ei menter bedair blynedd ar ddeg yn ôl. Beth wnaeth i chi agor siop ddillad? Roedd gen i ddiddordeb mewn dillad ers pan yn blentyn ac awydd agor siop ddillad ers blynyddoedd. Daeth siop yn wag yn y Borth yn 2008 a dyma fentro addasu’r adeilad. A finnau yn hanner cant oed ar y pryd, teimlais mai dyma fy nghyfle i wireddu fy uchelgais. Penderfynais fynd i Lundain i wneud rhywfaint o waith ymchwil a dyna gadarnhau fy mhenderfyniad. Rwy’n dal yn hoff iawn…

SIOP ELSA YN PLESIO

'Nabod Y Gangen

Cafwyd cyfarfodydd diddorol iawn yn ddiweddar diolch i’r ddwy sy’n gyfrifol am drefnu’r rhaglen, Mair Lloyd Davies a Mair Williams, ac i’r ysgrifenyddes, Christine Jones. I ddathlu Gŵyl Ddewi cawsom de prynhawn ym moethusrwydd Castell Deudraeth. Roedd y cennin Pedr ar hyd y lôn bob cam o’r pentref ac ar y lawntiau yn werth eu gweld. Yno i’n diddanu roedd y gantores werin Gwenan Gibbard a’i thelyn. Wyau a boneti Pasg oedd thema mis Ebrill. Pob aelod yn berwi ŵy yn galed gartref, ac yna yn dod a fo i’w addurno dan gyfarwyddyd yr arbenigwraig, Mair Williams. Roedd gwaith celfydd Mair ei hun yn odidog. Wedyn parêd y boneti blodeuog a’r wobr gyntaf yn mynd i Margaret Hughes. Ym Mhlas Heli digwyddodd hyn, ac wrth gwrs, roedd paned a chacen…

'Nabod Y Gangen

MATERION Y MUDIAD Mae’n anodd credu bod blwyddyn gyfan o fy nghyfnod fel Llywydd wedi mynd yn barod a bod yr ail flwyddyn wedi dod mor fuan. Ond, dyma ni ar ddechrau tymor yr hydref unwaith eto a blwyddyn arall yng nghalendr Merched y Wawr wedi dod i ben. Wrth fynd ati i ysgrifennu hwn, bûm yn pendroni am gryn amser gan feddwl nad oedd llawer gennyf i sôn amdano! Cyfnod digon tawel ar y cyfan fu’r wythnosau cyn yr haf o ran y canghennau, oherwydd mae dyddiadur y canghennau yn tawelu o ddiwedd Mai ymlaen, ac felly fu ddim rhyw lawer o ymweliadau ag ati ers y rhifyn diwethaf o’r Wawr. Ond, wrth roi’r meddwl ar waith go iawn, yn ddigon sydyn y sylweddolais na fu’n gyfnod tawel o…

Gŵyl y Pum Rhanbarth Cynhaliwyd yr Ŵyl yn Neuadd Rhydymain. Cafwyd diwrnod arbennig o dda yng nghwmni aelodau Canfod y Gân (criw Harlech), dan adain Ysgol Gerdd William Mathias, Catrin Williams, yr artist o Bwllheli yn siarad am ei gwaith, John Dilwyn Williams yn trafod Baled Largo a Thref Pwllheli, gan orffen yn llawn hwyl gydag Eryrod Meirion. Heb anghofio'r cinio gwych gan Gwmni Arlwyo Nia Cyfnod. Gŵyl Rhanbarth Meirionnydd…

Cwpan Radi Thomas Gosod Blodau ar y thema Eden Werdd…

Dod i 'nabod CLWB GWAWR LLANFYNYDD

Yn dilyn sgwrs gychwynnol rhwng un o drigolion Llanfynydd a Ruth Morgan, swyddog y Clybiau Gwawr, daeth criw o ferched lleol ynghyd yn Neuadd Pantglas, Llanfynydd fis Mawrth 2013. Cafwyd trafodaeth am sefydlu’r clwb, a dyna ni! Bu rhywfaint o hyrwyddo gan gynnwys sgwrs gyda Iola Wyn ar Radio Cymru cyn cychwyn ar drefniadau'r flwyddyn gyntaf. Ychydig a wyddem y noson honno y byddai’r clwb yn mynd o nerth i nerth ac yn dal i fod yma bron i 10 mlynedd yn ddiweddarach! Mae aelodau’r Clwb yn gasgliad o fenywod o amrywiol swyddi - yn athrawon, staff cynorthwyol ysgolion lleol, nyrsys, perchnogion busnesau, ffermwyr a rheolwr lleoliad gofal plant i enwi ond ychydig. Ond mae ein nod yn ein huno, sef yn syml, i ddod ynghyd unwaith y mis i…

Dod i 'nabod CLWB GWAWR LLANFYNYDD

Tlws Llenyddol Ann Lewis 2022

Testun/Dathlu Cyntaf/Morgan sef LIS ROWLANDS Cangen Bodwrog, Rhanbarth Môn Dathlu bywyd Taid Y Graig Mae oerni’r gaea’n gwisgo’r caeau llwm, a’r gwynt sy’n brathu breichiau noeth y coed, ond daw yn ffyddlon gyda’r sachau trwm i lenwi’r cafnau ac i gadw’r oed. Yn sydyn, daw’r ddiadell at y bwrdd, pob un yn hawlio’i le, yn deulu clyd, y fam a’r tad a’r gwyn a’r du yn cwrdd, a’u bref ddiolchgar dry’n dawelwch mud. Un cip, cyn troi yn wyrgam dros y bryn a chario’i bedwar degawd ar ei hynt; mor llesg ei wedd a’i osgo erbyn hyn, mor araf ei gerddediad yn y gwynt. Ond erys grym ei gariad at ei waith heb wyro ar hyd llwybrau serth y daith. Testun/Dathlu Ail/Elin sef LIS ROWLANDS Cangen Bodwrog, Rhanbarth Môn Dathlu…

Carol Williams 1948 - 2022

Aelod brwd a ffyddlon o Gangen y Garth, Merched y Wawr am flynyddoedd lawer oedd Carol Williams. Bu’n llywydd y gangen ac yn llywydd Rhanbarth y Deddwyrain. Bu farw mis Mawrth wedi brwydr ddewr ac mewn cyfarfod o’r gangen, rhoddwyd teyrnged haeddiannol iddi gan Gwenfil Thomas, aelod o’r pwyllgor presennol. Roedd yn hyfryd cael croesawu ei gŵr, Penri a’i merched, Llio ac Awen, i glywed y deyrnged. Ganwyd Carol yn Abertawe a’i magu yng Nghaerdydd lle bu’n un o ddisgyblion cyntaf Ysgol Gymraeg Bryntaf. Oddi yno aeth i Cardiff High School for Girls ac yna i Goleg Hyfforddi Cyncoed i astudio Ffrangeg. Bu’n athrawes Ffrangeg yn Llanisien cyn symud gyda Penri, a ddaeth yn fuan yn ŵr iddi, i Benfro. Ar ôl symud i Creigiau yn 1975 aeth Carol yn…

Carol Williams 1948 - 2022

Anwen Hughes Y Glyn

Wedi cyfnod byr o salwch daeth y newyddion trist fis Mai am farwolaeth Anwen Hughes Y Glyn, Melin y Coed. Ymhlith yr holl gymdeithasau a sefydliadau yr oedd yn ymwneud â hwy, yn uchel iawn ar y rhestr o’i blaenoriaethau oedd Merched y Wawr. Bu’n hynod o weithgar ers y cychwyn gan ddal swyddi niferus – roedd yn Ysgrifennydd Cenedlaethol rhwng 1985 a 1988, ac ar hyn o bryd ‘roedd yn gydysgrifennydd y Rhanbarth a thrysorydd y pwyllgor Gŵyl a Hamdden. Gweithiai yn ddiwyd o fewn y mudiad ac ymunai ym mhob gweithgaredd yn lleol yng Nghangen Carmel, yn rhanbarthol yn Aberconwy ac yn genedlaethol. Fe fyddai’n mynychu’r Penwythnos Preswyl, Gŵyl y Pum Rhanbarth, yr Ŵyl Haf a’r Sioe Fawr yn rheolaidd a byddai bob amser yn annog pawb i…

Anwen Hughes Y Glyn

Un fu’n aelod ffyddlon a gweithgar o Ferched y Wawr oedd Sydna Owen. Cafodd ei geni yn Llanllechid, cyn i’r teulu symud yn ddiweddarach i Fetws y Coed. Bu’n gweithio am flynyddoedd gyda phobl anabl, a daeth yn Bennaeth Adran yn Llandudno, ac yn ddiweddarach yn Nolgellau. Coginio oedd ei phrif hobi, ac ymhen rhai blynyddoedd ar ôl cartrefu ym Mhenllyn, penderfynodd Merfyn ei gŵr a hithau brynu Siop Frongoch, a rhedeg siop a chaffi yno. Roedd yn gogyddes ardderchog a throdd y fentr allan i fod yn llwyddiannus iawn. Erbyn hynny roedd galw mawr am ei chynnyrch gan fusnesau eraill, yn lleol ac ymhellach na hynny. Roedd Sydna’n Gymraes i’r carn, a bu’n aelod o Ferched y Wawr, yn gyntaf ym Metws y Coed, ac yna yng Nglanrafon. Roedd…

Yn ystod y cyfnod clo, bu’n haelodau yn creu ‘Blodau Gobaith’ ac erbyn gwanwyn eleni roeddem wedi derbyn dros 7,000 o flodau. Rydym yn ddiolchgar iawn i bawb a greodd y blodau a’r rhai a fu yn gyfrifol am greu’r enfys – mae miloedd o bwythau wedi eu pwytho. Cafwyd benthyg Yr Hen Swyddfa Bost gan Meirion Elis Jones yn Aberystwyth, yn gyntaf i greu arddangosfa ac yna i roi’r enfys at ei gilydd. Mae cynifer wedi cynorthwyo ar hyd y daith a diolchwn yn arbennig i Ymddiriedolaeth Ashley am nawdd i hwyluso’r prosiect. Diolch hefyd i D Jenkins a’r mab Felinfach am gael benthyg trelar lori i arddangos yr Enfys ar faes Eisteddfod Genedlaethol Ceredigion. Holl weledigaeth yr Enfys o Obaith ydi diolch i’r Gwasanaeth Iechyd a’r holl weithwyr…

Ar draws 7Tramr yn fur i'r bur --- --- (3,3) 8Fforddoysgrifennun gyflym drwy ddefnyddio symbolau a byrfoddau (3-3) 9Eglur4 10Gwrandewcharbenawdaur -------- ar Radio Cymru (8) 11 -------cn am ferch o Ddulyn efallai? (7) 12-----Dadeni crochan hud yn y Mabinogi (1,4) 15Weithiau-----dro (5) 17-------Gymreig papur newydd 1877-1914(1,6) 20DynoBerlinneu Hamburg, efallai (8) 22Gwydraidoddr neu 13 efallai4) 23Hawsdweudna-------. (6) 24Yniferoflynyddoedd mae rhywun wedi byw (6) I lawr 1Maellwytholo yn ----- - llong. (5,1) 2MaeCastellGwrychger y dref hon. (8) 3CyflymderNedbrau efallai? (7) 4Ygwrthwynebi'mewnbwn' (5) 5Lwmparycorff, o ganlyniad i gnoc neu bigiad, efallai (4) 6Alaw6 13Maen braf cael hwn am bedwar o’r gloch (neu unrhyw bryd) (5,1,2) 14Injanstm sy’n gyrru hon dros y dŵr. (7) 16GwladynAffrica ei phrifddinas yw Lilongwe. (6) 18------ywr aderyn. Ni hau, ni fed un gronyn. (6) 19----- cyfresarS4C (4,1) 21Banda----dinas ar…

In This Issue

Description

Details

Reviews

Recent Digital Issues Browse all

Recent Y Wawr Digital Issues Browse all back issues

Y Wawr (Digital) Subscription April 1st, 2022 Issue

Y Wawr (Digital) Summer 2022: $2.50

Y Wawr (Digital) Subscription January 1st, 2022 Issue

Y Wawr (Digital) Spring 2022: $2.50

Y Wawr (Digital) Subscription December 1st, 2021 Issue

Y Wawr (Digital) Winter 2021: $2.50

Y Wawr (Digital) Subscription October 1st, 2021 Issue

Y Wawr (Digital) Autumn 2021: $2.50

Y Wawr (Digital) Subscription October 30th, 2024 Issue

Y Wawr (Digital) N.226 - Winter 2024: $2.51

Y Wawr (Digital) Subscription October 1st, 2024 Issue

Y Wawr (Digital) N.225 - October 2024: $2.58

Y Wawr (Digital) Subscription March 1st, 2024 Issue

Y Wawr (Digital) N.223 - Spring 2024: $2.63

Y Wawr (Digital) Subscription December 1st, 2023 Issue

Y Wawr (Digital) N.222 - Winter 2023: $2.53

Y Wawr (Digital) Subscription December 1st, 2022 Issue

Y Wawr (Digital) Winter 2022: $2.50

Y Wawr (Digital) Subscription October 1st, 2022 Issue

Y Wawr (Digital) Autumn 2022: $2.50

Y Wawr (Digital) Subscription April 1st, 2022 Issue

Y Wawr (Digital) Summer 2022: $2.50

Y Wawr (Digital) Subscription January 1st, 2022 Issue

Y Wawr (Digital) Spring 2022: $2.50

Y Wawr (Digital) Subscription December 1st, 2021 Issue

Y Wawr (Digital) Winter 2021: $2.50

Y Wawr (Digital) Subscription October 1st, 2021 Issue

Y Wawr (Digital) Autumn 2021: $2.50

Y Wawr (Digital) Subscription October 30th, 2024 Issue

Y Wawr (Digital) N.226 - Winter 2024: $2.51

Y Wawr (Digital) Subscription October 1st, 2024 Issue

Y Wawr (Digital) N.225 - October 2024: $2.58

Y Wawr (Digital) Subscription March 1st, 2024 Issue

Y Wawr (Digital) N.223 - Spring 2024: $2.63

Y Wawr (Digital) Subscription December 1st, 2023 Issue

Y Wawr (Digital) N.222 - Winter 2023: $2.53

Customers Also Viewed

The Week Magazine (Digital) Subscription April 4th, 2025 Issue

The Week Magazine (Digital)

(821)

48 Issues: $89.99 ~~$335.52~~

All About Space (Digital) Subscription October 1st, 2024 Issue

All About Space (Digital)

(1)

No. 161: $3.99

Star South Africa Magazine (Digital) Subscription April 3rd, 2025 Issue

Star South Africa Magazine (Digital)

253 Issues: $69.99 ~~$250.47~~

Cape Argus Magazine (Digital) Subscription April 3rd, 2025 Issue

Cape Argus Magazine (Digital)

253 Issues: $59.99 ~~$250.47~~

Going Keto Magazine (Digital) Subscription November 10th, 2021 Issue

Going Keto Magazine (Digital)

Going Keto: $12.99

Runway (Digital) Subscription

Runway (Digital)

Summer - 2012: $1.99

Agni Magazine (Digital) Subscription

Agni Magazine (Digital)

2 Issues: $19.99 ~~$23.98~~

Pulp Modern (Digital) Subscription

Pulp Modern (Digital)

Autumn 2011: $0.00

Sup International (Digital) Subscription

Sup International (Digital)

Summer - 2012: $4.99

Country Living UK Magazine (Digital) Subscription June 1st, 2020 Issue

Country Living UK Magazine (Digital)

(3)

12 Issues: $22.60 ~~$51.60~~

The Week Magazine (Digital) Subscription April 4th, 2025 Issue

The Week Magazine (Digital)

(821)

48 Issues: $89.99 ~~$335.52~~

All About Space (Digital) Subscription October 1st, 2024 Issue

All About Space (Digital)

(1)

No. 161: $3.99

Star South Africa Magazine (Digital) Subscription April 3rd, 2025 Issue

Star South Africa Magazine (Digital)

253 Issues: $69.99 ~~$250.47~~

Cape Argus Magazine (Digital) Subscription April 3rd, 2025 Issue

Cape Argus Magazine (Digital)

253 Issues: $59.99 ~~$250.47~~

Going Keto Magazine (Digital) Subscription November 10th, 2021 Issue

Going Keto Magazine (Digital)

Going Keto: $12.99

Runway (Digital) Subscription

Runway (Digital)

Summer - 2012: $1.99

Agni Magazine (Digital) Subscription

Agni Magazine (Digital)

2 Issues: $19.99 ~~$23.98~~

Pulp Modern (Digital) Subscription

Pulp Modern (Digital)

Autumn 2011: $0.00

Reviews

0

0

0

0

0

No reviews yet

Ask a Question

Click stars to rate

Please select a rating for the review.

Please enter title for the review.

Please enter content for the review.

Please enter order number.

Please enter your first name and last name.

Only letters allowed for first name and last name.

Please enter your email.

Cancel Submit

Processing...

Thank you for your feedback! Your review has been submitted and will be published soon.

OK

Be the first to ask a question about this product

Please enter content for the question.

Please enter at least 10 characters.

Your question can not be more than 150 characters.

Please enter your first name and last name.

Only letters allowed for first name and last name.

Please enter your email.

Submit Processing...

Thank you for your question! Your question has been submitted and will be published soon.

Answer this question

Please enter content for the answer.

Please enter at least 10 characters.

Please enter your first name and last name.

Only letters allowed for first name and last name.

Please enter your email.

Submit Cancel Processing...

Thank you for your answer! Your answer has been submitted and will be published soon.

OK

×